Teknoloji, her geçen gün bizlere “insanlar neler yapıyor böyle ?” dedirtecek şekilde gelişimine devam ediyor. Bilimdeki ve mühendislikteki gelişmeler hemen hemen bütün elektronik cihazların boyutunu küçültürken bizleri de yepyeni bir geleceğe hazırlıyor. O kadar hızlı ki eskiden insanların gördüklerinde bile inanamadığı televizyonların şu anda yüzüne bile bakılmıyor hatta kimi insanlar sadece ses olsun diye açıyor.
Üzerinde düşününce bilgisayarların, telefonların bir organımızcasına yanımızdan ayrılmaması hatta mutfak robotlarının bile hayatımızda büyük bir yer tutması çok da ilginç gelmiyor. Standart bir yaşam tarzı haline gelmiş durumda. İleride de insana tıpatıp benzeyen robotlar bizlere çok normal gelecek. Buna hazır olsak da olmasak da robotlar yolda ve geliyorlar.
Tabi ki her zaman olduğu gibi öncelik askeri alanda. Bu sebeple bu seferki yazımızda robotların askeri alandaki durumunu inceleyeceğiz.
Askeri alanda robotlar incelenmek istediğinde iki genel kategoride incelenebilir; Yapay zeka içeren, kendi kendine karar verebilen robotlar ve uzaktan kumandalı arabalarla oynadığımız mantıkta insan tarafından kontrol edilen robotlar.
Konu yapay zeka olunca insanların kafasında oldukça fazla soru işareti oluşuyor. Özellikle filmler korkuyu tetikliyor. Terminatör, 2001: Bir Uzay Destanı gibi filmlerden sonra insanlar yapay zekaya hiçbir şeyin emanet edilmemesi gerektiğini düşünüyor. Haksız da değiller. Bu konuda oldukça fazla ahlaki tartışmalar yaşanıyor. Bu tartışmalarsa yapay zeka endüstrisinde hukuki problemlere ve akabinde gelişmelerin engellenmesine sebep oluyor. Tabi bu ne kadar engel oluyor orası tartışılır.
Örnek vermek gerekirse Güney Kore yapımı Super aEgis II, cephanelik ve askeri üslerde kullanılır durumda. 4 Km menzili ile bir tankı durdurabileceği iddia ediliyor. Yazılımı ile belirtilen hedefi takip ederek ateş açabiliyor. Tabi insan operatörün onayı olursa.
Başka bir örnek de Rusya’dan. Silah, aletler hatta araba bile kullanabilen robot FEDOR hem otonom hem de operatörün hareketlerini taklit edebilen bir robot. 2019 yılındaysa Uluslararası Uzay İstasyonu’na hünerlerini sergilemek için gönderildi.
Gerek teknik gerekse hukuki sebeplerle otonom sistemler uzak bir hedef olarak göründüğü için yönümüzü kontrol edilebilen robotlara çevirelim. Bu robotların bazılarında da kısmen yapay zeka kullanılıyor fakat telefonlarda olduğu gibi sadece teknik destek amaçlı.
Bu kategoriye en güzel örnek artık üniversitelerde bile öğrencilerin üretimini gerçekleştirebildiği insansız hava araçları. İHA’lar kimi zaman kumanda edilerek kimi zaman da belli bir uçuş planı üzerinden otomatik hareket ederek gerektiğinde gözlem gerektiğinde silahlanarak hedef yok etmek için kullanılır. Bayraktar TB 2 Türk Silahlı Kuvvetleri’nin havadan keşif gözetleme ve hedeflerin etkisiz hale getirilmesi için geliştirilmiştir. Tam otomatik uçuş kontrol özellikleri, üç yedekli uçuş kontrol sistem mimarisi, özgün seyrüsefer ve sensör füzyonu uygulamaları ile dünya çapında tanınır oldu.
THeMIS (Tracked Hybrid Modular Infantry System), Estonya üretimi insansız bir kara aracıdır. Araç, askerler için mühimmat nakliye platformu, uzak silah istasyonu, ve imha birimi olması amacıyla üretilmiştir. Uzaktan kontrol edilen silah sistemi sayesinde gündüz ve gece geniş alan görüşüyle koruma sağlar. Ağır ve hafif makinalı tüfekler, bomba atarlar ve anti-tank füzeleri ile donatılabilir.
Bir Yıldız Savaşları hayranı olarak droidleri örnek vermezsem olmaz. Droidler, Yıldız Savaşları serisinde ilk başlarda daha çok yardımcılar olarak karşımıza çıkarken serinin ikinci üçlemesinde Ayrılıkçılar ordusunu oluştururlarken görüyoruz. Bir dereceye kadar yapay zekaya sahip olmalarının yanında orduda görevli olanlar belli bir tesisten kontrol edilir. Birer metal yığını olarak görmeye devam ettiğimiz sürece (bu bile ayrı bir tartışma konusudur) bu droidler, savaşların kaçınılmaz olmasına rağmen insan ölümlerinin ortadan kalkabileceğini gösteren güzel örneklerdir.
Peki tüm bunlar ne anlama geliyor ?
Cyborgların Yükselişi adlı yazımda da bahsettiğim gibi çeşitli şirketler ve üniversiteler dünya çapında robot yarışlarına katılıp gelişimde büyük rol oynuyorlar. ABD Savunma Bakanlığı’na bağlı olan DARPA, belirli zamanlarda yarışmalar düzenliyor. Bu yarışmalarda robotlar oldukça zorlu engelleri aşıyor ve verilen görevleri yerine getirmeye çalışıyor. Çekilen videoları izlemenizi öneririm çünkü geleceğin fragmanı niteliği taşıyorlar.
Bu konuda oldukça fazla film, dizi ve belgesel var. Bu sebeple bir değişiklik yapıp video oyunu önerisinde bulunacağım. Oyunumuzun ismi Horizon Zero Dawn. Oyun, insanların teknolojiden uzak bir şekilde kabile hayatı yaşadığı, hayvanlarınsa silahlanmış birer robot olduğu distopik bir zaman diliminde geçiyor. Vücutlarına monte edilmiş lazer silahlar, makinalı tüfekler, roket atarlar ve daha pek çok çeşit silah… Hikayenin ilerleyen saatlerinde bazı gizemler ortaya çıktığı için şu an bahsetmem spoiler niteliği taşıyabilir o yüzden bir göz atmanızı öneririm.
Bir bilimkurgu hayranı olarak, izlediğim filmler, diziler, okuduğum kitaplar ve oynadığım oyunlar arasında yapay zeka, robotlar, gelecek kavramlarını harmanlayarak belki de en tutarlı olabilecek gelecek tahmini yapan yapımın bu oyun olduğunu düşünüyorum.
Teknolojiyle büyüyen ve bir bakıma da sektörün içinde bulunan biri olarak bu gelişmelerin beni kaygılandırmasının yanısıra bir o kadar da heyecanlandırıyor. Bu yaşananları düşündükçe geleceğin nasıl olacağını kestirmek çok da güç değil. Peki siz bu konuda ne düşünüyorsunuz ? Holywood filmlerinden fırlama ölümcül robotların insanlığa hükmettiği bir gelecek mi bizleri bekliyor yoksa evrenin, aklımızın ucundan bile geçiremediğimiz planları mı var ?
Kaynakça
https://www.baykarsavunma.com/iha-15.html
https://en.wikipedia.org/wiki/THeMIS
https://milremrobotics.com/defence/
