Taşıdığı personeli ve sahip olduğu iç aksamı korumayı amaçlayan zırhlar, dayanıklılık hususunun başlıca belirleyicisidir. Bu zırhlar ise farklı üretim teknikleri ile elde edilmektedir.
Zırh yapımında kullanılan çelikler kırılmaya, çatlamaya karşı dayanıklı olmak zorundalardır. Zırh yapımında düşük karbon (%0,3) içeren çelikler kullanılır. Yapılarında Cr, Ni, Mo, Mn içerirler. Düşük karbonlu alaşım çelikleridir. En popüler zırh çeliği kalitesi haddelenmiş homojen zırh çeliği olan “MIL-A-12560”dır. Düşük karbonlu yapıları sebebiyle kolay işlenirler, yüksek tokluk kazanırlar böylece darbe dayanım özellikleri yüksektir. Yüksek enerji sönümlemek zorunda olduklarından, mukavemetleri ve toklukları yüksek olmak zorundadır.
Yapılarına kısaca değindiğimiz zırh çeliklerinin, üretim aşamasında belirli yollar izlenir.
Kısaca bu yöntemlerin sırası ergitme, alaşımlama, döküm, haddeleme, ısıl işlem olarak özetlenebilir. Ergimiş olan çeliğe alaşım elementleri eklenir, sürekli döküm yöntemiyle katılaştırılır ve sıcak halde haddelenir. Çeliği istediğimiz özelliklere getirebilmek için, çeliğe ısıl işlem uygularız. Isıl işlem sonrası çelik temperlenip, kumlanıp boyanır. Böylece çeliğin üretim yolculuğu sonlanır.
Üretimi bitmiş olsa da, çeliğin gerekli özellikleri sağladığından emin olmak için belirli testler yapılması gerekir. Bu teste “Balistik Test” adı verilir. V50 hızının saptanılarak yapılan bu testte, parçacıkların zırh tarafından durdurulduğu en yüksek üç hız ile zırh içinden geçen atışların sahip olduğu en düşük üç hız alınır. V50 hızı, parçacığın %50 olasılıkla durdurulduğu hızdır. MIL-STD-662F standartlarıyla yapılan deney düzeneği ile hesaplanır.
Testler üretilen her levha üzerinde yapılmak zorundadır. Elektronik cihazlardan alınan veriler ve çelikte açılan deliğin çap ve derinlik bilgileri okunarak test tamamlanmış olur.
Kaynakça
“ZIRH ÇELİKLERİNİN METALURJİSİ Hüseyin Ş. SOYKAN , Ziya ASLANOĞLU ve Yılmaz KARAKAŞ”
“V50 Ballistic Test For Armor”, MIL-STD-662F, 1997
