Yenilenebilir enerji, adından da anlaşıldığı gibi yenilenebilen yani doğadan sürekli olarak aldığımız enerjidir. Doğadan tekrarlı olarak alabildiğimizden dolayı sürdürülebilir enerji olarak da tanımlanabilir. Peki biz bu enerji nereden, nasıl elde edebiliriz? Biz ne kadar doğaya karşı saygılı, cömert olmasak da doğa bize karşı her zaman cömerttir. Buradaki cömertliğini bize birçok yoldan enerji kaynağı olarak göstermektedir. Bu kaynaklar; güneş, rüzgâr, biyokütle, su (jeotermal, dalga ve hidrolik) gibi doğadan kendiliğinden bulunan sınırsız kaynaklardır. Ayrıca bu kaynaklar yenilenemeyen enerji kaynaklarına (kömür, benzin, doğalgaz vb.) göre zararsızdır.
Böylece ilk sorumuza yani bu kaynakları nereden bulabiliriz? sorusuna cevap bulmuş olduk yani doğadan. Peki biz bu kaynakları nasıl kullanacağız, örneğin güneşi gün içinde hepimiz görüyoruz ama bir lambayı yakmıyor veya telefonu şarj etmiyor. Ee o zaman nasıl oluyor da enerji kaynağı oluyor? Güneş panellerini hepimiz duymuşturuz ve bazı evin çatısında, bahçesinde veya trafik lambaların üzerinde görmüştürüz. Bu güneş panelleri güneşten gelen yüksek enerjili ışınları elektrik enerjisine dönüştürür. Yani biz bu doğal kaynakları bazı işlemden geçirerek veya aracı bir cihaz ile kullanabileceğimiz enerjiye dönüştürürüz. Gelin şimdi bunlara kısaca bakalım.
Güneş Enerjisi
Birleşik Arap Emirliği-Noor Abu Dhabi
Güneşin sahip olduğu enerjidir. Bir fotovoltaik sistem olan güneş panelleri fotoelektrik etkisinden yararlanarak güneşten gelen yüksek enerjili ışığın elektriksel doğru akıma (DC) dönüştürür ve bu elektrik pillerde sonra kullanılmak üzere depolanır. Güneş enerjisini güneşin ulaştığı her yerde kullanabiliriz. Elektrik hattı olmayan noktalarda elektrik için, ülkemizde trafik lambaları gibi alanlarda enerji tasarrufu için, Akdeniz bölgesinde seraları soğuktan korumak için vb. birçok alanda kullanılır. Birleşik Arap Emirliği’nde kurulan dünyanın en büyük güneş enerjisi santrali Noor Abu Dhabi’dir. Birleşik Arap Emirlikleri Çölde güneş paneli ile elektrik üretip enerji ihtiyacını karşılamaktadır.
Rüzgâr Enerjisi
Coğrafyada basınç farklarından dolayı oluşan rüzgarların sahip olduğu enerjidir. Çok fazla rüzgâr alan bölgelere kurulan türbinler ile havanın kinetik enerjisini elektrik enerjisine çevrilir. Rüzgâr, tribünde bulunan kanatlara çarparak hareket ettirir ve bu hareketi belirli mekanizmalarla elektrik enerjisine dönüştürür. Yani ne kadar rüzgâr o kadar elektrik. Rüzgâr enerjisi elektrik üretme alanında olduğu kadar, su çıkartma ve arazi sulama , tahıl öğütme (yel değirmenleri), taşımacılık sektörü gibi birçok alanda kullanırız. Dünyada kurulu rüzgâr enerjisi gücünün üçte birini elinde Çin tutar. Çin, dünya genelinde rüzgârda 432,4 GW ulaşan kurulu gücün, 145,1 GW yüzde 33,6’sına sahip bulunuyor.
Rüzgar Enerjisi-Rüzgar Tribünleri
Biyokütle enerjisi
Hayvan gübresi, tarım atıkları, atık sular enerji bitkileri gibi organik atıklarda bulunan enerji türüdür. Bu organik atıklardan anaerobik fermantasyon ile elde edilen enerji, ısıtma sistemlerinde, elektrik üretiminde , araç yakıtı gibi birçok alanda kullanılır. Örneğin hayvan gübresini fermente ederek metan gazı oluşturabilir ve bunu mutfakta kullandığımız tüp gibi ocaklarda da kullanabiliriz. Ülkeler bazında analiz edildiğinde en fazla kurulu güce sahip ülken Amerika Birleşik Devletleri (12GW)’dir.
Biyokütle Enerjisi- Aşamaları
Jeotermal Enerji
Jeotermal (sıcak su, buhar, gaz) kaynağın sahip olduğu enerji türüdür. Isıtma, soğutma, elektrik üretimi, mineral üretimi, kaplıca amaçlı kullanım gibi farklı uygulama alanlarına sahip olan jeotermal enerji ülkemiz için de önemli bir yenilenebilir enerji kaynağıdır. Bu dönemde, en fazla jeotermal enerji kapasitesine sahip ülke 2.5 GW kurulu güçle Amerika Birleşik Devletleri oldu.
Jeotermal Kaynağı
Jeotermal Enerjisi-İşleme
Dalga Enerji Dönüştürücü (WEC)
Dalga Enerjisi
Denizlerde ve okyanuslarda oluşan dalgaların sahip olduğu enerji türüdür. Bu oluşan dalgaların itici hareketlerinin sahip olduğu enerjileri bizim kullanabileceğimiz enerjiye enerjisine dalga enerji dönüştürücü (WEC) yardımıyla elektriğe dönüştürülür. Maalesef günümüzde pek yaygın kullanılan enerji türü değildir çünkü şiddetli fırtınalarda dalga enerji dönüştürücülerin çok zarar görmesi ve dalga oranının çok yüksek olan yerlerin kısıtlı olmasıdır. Dalga enerjisi elbette deniz ve okyanuslara kıyısı olan ülkelerde tercih edilir. Amerika, İngiltere, Portekiz, İspanya, bu enerji türünün kullanıldığı ülkelerdir.
Hidroelektrik Santral
Hidrolik Enerji
Düşen veya hızlı akan suyun sahip olduğu enerji türüdür. Bu suların önlerine değirmenler, barajlar vb. yapılar kurarak suyun sahip olduğu enerjiyi kullanırız. Aynı rüzgar enerjisinde olduğu gibi bu enerji türü de arazi sulama , tahıl öğütme (su değirmenleri), barajlar ile elektrik üretime ve basınçlı hava üretme gibi bir çok farklı alanda kullanabiliriz. Kıtalara göre en çok kullanım oranına sahip olan Avrupa Kıtası (%54.9)’dır.
Birçok yenilenebilir enerji kaynaklarını kısaca açıklamaya çalıştım. Sizin de gördüğünüz gibi doğa bize karşı her zaman cömerttir. Biz bunu ister kullanırız ister kullanmayız. Yenilenemez enerji kaynaklarını düşündüğümüzde elbet bir gün biteceğini unutmamalı ve hava, su , toprak kirliğine neden olduğunu hatırlamalıyız. Hem doğamızı çevremizi koruyalım hem de birçok yönden tasarruf edelim.
Bir önceki yazım;
https://blog.egesavtek.com/nanoteknoloji-ve-saglik/
Kaynakça:
