Paraşütün İcadı ve Gelişimi

Günümüzde sivil ve askeri alanda oldukça fazla kullanılan paraşütü ilk kimin icat ettiğini ve kimilerine göre korkutucu olan bu icadı ilk kimin bulduğunu ve test ettiğini merak ediyor musunuz? Bu yazımda sizi bu konularda aydınlatmaya çalışacağım.

Sanılanın aksine paraşütün fikir ve uygulama olarak ilk ortaya çıkması 50-60 yıl öncesinden çok daha öncesine dayanmaktadır. Paraşüt diyebileceğimiz ilk kanıtlar Rönesans döneminde ortaya çıkmaktadır fakat fikir olarak eski Çin Dönemi’ne kadar uzandığı bilinmektedir. Leonardo Da Vinci’nin çizimleri teknik anlamda ilk paraşüt fikrinin atası sayılmaktadır. Da Vinci çizimlerinden daha önce ve kendi döneminde de başka kişilerin paraşüt çizimleri ve denemeleri olduğu bilinmektedir. Örneğin Da Vinci’nin zamanında Da Vinci’den daha başarılı çizimler yapıldığı bilinmektedir.

(Leonardo Da Vinci tarafında çizilmiş olan paraşüt tasarımı. Günümüzde kullanılan paraşüt tasarımına oldukça benzediği görülüyor.)

İlk pratik deneme olarak Fransız Louis- Sebastian Leonormard’ın omuzlarına bağladığı şemsiyelerde bir ağaçtan atlaması gösterilebilir. Bu deneme 1783 yılında yapılmıştır, bu denemeden 14 yıl sonra yani 1797 yılında ise yine Fransız olan Andre Garnerin’in bir başka paraşüt denemesi ile Paris’ten havalanan bir balondan 1000 metre irtifada atlamıştır ve kendi tasarladığı paraşüt ile yere başarılı bir şekilde inmiştir. Garnerin’in kullandığı paraşütünün çapının 7 metre olduğu ve ketenden yapıldığı bilinmektedir. Bu denemenin arkasından ilk uçaktan atlayış ise 130 sene sonra yapılabilmiştir. 1912 yılında ABD’de gerçekleşen deneme ile uçaktan paraşütle ilk deneme gerçekleşmiş oldu. Bu olaydan 1 sene sonra ise Avrupa’da ilk deneme gerçekleşmiştir.

Birinci Dünya Savaşı’nda pratik olmadığı düşüldüğünden genellikle gözlem balonlarındaki acil durumlarda kullanılmıştır. İkinci Dünya Savaşı’nda ise önemi giderek artmış ve hem malzeme ve asker indirme görevlerinde hem de arıza yapan pilotları kurtarmak için bolca kullanılmıştır.

Bu zaman zarfında dünyada oldukça öneminin arttığını gören Mustafa Kemal Atatürk bu konuda ilk girişimleri yapıp, Türkkuşu’nu kurdurmuştur. Sovyetlerden getirilen Anohin isimli eğitmen ile ilk Türk paraşütçülerinin yetiştirilmesi sağlanmıştır. Anohin eğitim verdiği zamanda yüzlerce Türk havacısının gerekli bilgiyi ve tecrübeyi edinmesini sağlamıştır.

(Türkkuşu Mustafa Kemal Atatürk’ün öngörülü davranıp dünyada daha yeni yeni oluşan havacılık sektöründe öncü ülkelerden birisi olmak üzere kurdurttuğu kurumlardan birisidir.)

1939 yılında artan ihtiyaçlar ve istekler doğrultusunda naylon ve benzeri malzemeler de paraşüt için üretilmeye ve kullanılmaya başlanmıştır. Savaştan sonraki zamanlarda da önemini korumuş fakat sadece askeri alanda değil sivil alanda da kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle macera tutkunlarının ilgisini çekmiş ve farklı spor dallarının doğmasına neden olmuştur. Günümüzde yamaç paraşütü, serbest atlayış ve değişik tarzda hava araçları ile kullanılmakta ve oldukça ilgi görmektedir. Yapılan yerlerde bölgesine maddi ve manevi değer kazandırmaktadır. Örnek olarak Ölüdeniz’de bulunan yamaç paraşütü sektörü ülkemize her anlamda fayda sağlamaktadır. Askeri ve sivil alanda oldukça fazla kullanılan paraşütün önemi gün geçtikçe artmaktadır ve artmaya devam edecektir.