Hürjet Türkiye'nin Özgürlük Kanatları
Türkiye’de savunma sanayisi son yıllarda büyük bir gelişim gösterdi. Ülkede özellikle savunma ürünlerinde olan dışa bağımlılığı azaltmak için bir öz sanayi oluşturulması amaçlanmakta. Bu dışa bağımlılığı azaltma yolunda öz savunma sanayi teknolojilerinin en önemli ürünlerinden biri Hürjet projesi.
Türkiye, tarih sahnesinin her perdesinde birçok iç ve dış tehdit ile karşı karşıya kalmıştır. Bu tehditler arasında hava sahası ihlalleri, casus uçaklar ve benzeri unsurlar yer almaktadır. Bu tehditlerin giderek artması sebebiyle Türkiye’nin savunma sanayisini yerli üretim temelinde yeniden oluşturması bir ihtiyaç haline gelmiştir. Bu sürecin bir başlangıcı olarak Hava Kuvvetlerimizin modernizasyonu ve güçlendirilmesi de gerekmektedir. Bu sebeple, Türk Hava Kuvvetlerinin ihtiyaçları doğrultusunda tasarlanan Hürjet projesi hayata geçirilmiştir.
Hürjet projesi, Türkiye’nin hem eğitim hem de hafif savaş görevlerini karşılamak için tasarlanmıştır. Bu proje ile hedeflenen; hem tamamen kendi ihtiyaçlarımıza uygun bir uçağın üretilmesi hem de Türk Hava Kuvvetleri bünyesinde personel eğitiminin yerli teknolojiler kullanılarak gerçekleştirilmesidir. Hürjet’den önce Türk Hava Kuvvetleri personelinin eğitimi ABD üretimi T-38 eğitim uçaklarıyla gerçekleşiyordu. Ancak T-38, yurt dışından temin edildiği için hem Türkiye savunma sanayisi dışa bağımlılığı artıyor hem de T-38’in özelliklerinin Türk Hava Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarını tam karşılayan bir uçak olmaması sebebiyle bu eğitimler Hava Kuvvetlerinin beklentilerine uygun bir şekilde gerçekleştirilemiyordu. Ayriyeten Türk Hava Kuvvetleri bünyesinde bulunan T-38 eğitim uçaklarının uzun yıllardır kullanımı dolayısıyla ve filonun yaşlanması nedeniyle bakım maliyetleri artmıştır.
Hürjet,T-38’e göre daha yüksek performansa sahip bir projedir. Hürjet’in üretilecek olan çeşitleri, farklı motor ve silah sistemleri ile donatılacak ve Türk Hava Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarına göre özelleştirilecektir.Bu sayede Hürjet, Türk Hava Kuvvetleri bünyesinde hafif savaş uçakları kullanılarak yapılacak görevlerde ve yukarıda bahsettiğimiz personel eğitim süreçlerinde T-38’e kıyasla daha başarılı olacaktır. Hürjet’in jet motorunu şimdilik Amerikalı şirket olan General Electric üretiyor ancak gelecekte yerli motorla üretilmesi planlanıyor.
Hürjet, 13,4 metre (43 fit) uzunluğa ve 11 metre kanat açıklığına sahip olacak ve taarruz operasyonlarında çevre güvenliğini sağlayacak. Maksimum irtifası 45.000 fit (14 kilometre), 3.000 kilogram (6.600 pound) yükü ve maksimum Mach 1.2 hızı ile tasarlanmıştır.
2017 yılında başlayan Hürjet projesinin; Nisan 2018’de kavramsal tasarım aktiviteleri, Temmuz 2019’da ön tasarım faaliyetleri, Şubat 2021’de kritik tasarım faaliyetleri başarıyla sonuçlandırıldı. Yaklaşık 8 bin parçadan oluşan Hürjet için parça üretimlerine Ocak 2021’de başlandı. Üretilen parça ve ekipmanlar son montaj hattında uçaktaki yerini aldı. İlk motor çalıştırma testi 30 Ocak 2023tarihinde başarıyla sonuçlanan Hürjet, artık son sınavı olan 18 Mart 2023’teki ilk uçuş testine hazırlanıyor. Uçuş testleri tamamlandıktan sonra üretim aşamasına geçecektir. Bu aşamada seri üretime geçmeden önce uçak üzerinde gerekli tüm testler yapılacak ve uçakta olası sorunlar düzeltilecektir. Ayrıca, Hürjet’in sertifikasyon süreci de tamamlanacak ve gerekli tüm sertifikalar alınacaktır. Seri üretim aşamasında ise Hürjet’in siparişleri alınacak ve üretimi gerçekleştirilecektir.İlk etapta Türk Hava Kuvvetleri için 16 adet üretileceği biliniyor.
Sonuç olarak, Hürjet projesi Türk savunma sanayisinin geleceği için çok önemlidir. Bu proje, Türkiye’nin teknolojik olarak ilerlemesine ve uluslararası arenada daha güçlü bir konuma gelmesine yardımcı olacaktır. Hürjet’in, başarıyla tamamlanması için Türk savunma sanayisinin, tüm paydaşlarıyla birlikte çalışmalarını sürdürmesi gerekmektedir. Hürjet’in teknik detayları hakkında daha fazla bilgi almak için yazarlarımızdan olan Halil Yıldız’ın Hava Araçları-1/7 yazısını ziyaret edebilirsiniz.
