Kuşkusuz, havacılık tarihinde yapılmış en büyük gelişmelerden birisi helikopterlerin kullanılması olmuştur. Helikopterler uçaklara göre pist ihtiyacının olmayışı ve kolaylığı ile birlikte havacılık dünyasında oldukça önemli bir yer edinmiştir. Gelin, beraber İlk kullanılışının üstünden 100 seneden fazla bir süre geçmiş bu aleti yakından tanıyalım.
Helikopterler fikir olarak Antik Çin zamanına kadar uzanmaktadır. Antik Çin’de çocuklar bambudan rotor (günümüz helikopterlerinde de bulunan ve havalanmayı sağlaya yapı) şeklinde parçalar yapıp, bu parçaları hızlı bir şekilde döndürdüklerinde bambunun uçmasını sağlamışlar. Bu basit oyuncak fikri yüzyıllar sonra havacılıkta yeni şeylerin ortaya çıkmasına vesile olacaktı.
Helikopter ile alakalı ilk yazılı kaynaklara ise Rönesans döneminde ulaşıyoruz. Paraşüt konusunda da çalışmalar ve çizimler yapmış Leonardo Da Vinci’nin helikopterler hakkında da çizimleri vardır. Da Vinci’nin deyimiyle “Gökyüzü vidası”, kullanılan dairesel yüzeyin insan gücü ile hareket ettirilerek taşıma kuvveti oluşturması düşüncesi ile tasarlanmıştır.
(Fotoğraf Da Vinci’ye ait. Helikopter ile ilgili ilk teknik çizimleri onun yaptığı varsayılır. Kendisi bugün havacılıkta kullanılan paraşüt ile alakalı da çalışmalar ve çizimler yapmıştır)
Da Vinci’nin çizimleri dışında başka insanların da çizimleri ve denemeleri mevcuttur. Fakat bunların arasında en önemli denemelerden birisi Fransız Viscount Gustave de Ponton d’Amécourt’un yapmış olduğu girişimdir. d’Amécourt rotora sahip hava araçları tasarlamaya çalışan bir mucittir. Yaptığı küçük modeller başarılı olmuştur fakat büyük ölçekli modeller için motor tarafında buhar makinesi kullanmış ve buhar makinesi gerekli gücü üretemediği için model yerinden bile kıpırdayamamıştır. Başarısızlığının yanı sıra bugün kullanılan helikopter kelimesinin isim babasıdır. Yunancada Spiral anlamına gelen “helix” ve kanat anlamındaki “pteron” sözcüklerinin birleştirerek “hélicoptère” terimini literatüre eklemiştir. d’Amécourt’ın başarısız girişiminden kısa bir süre sonra 1878 yılında İtalyan mucit Enrico Forlanini’nin tasarladığı ve yine buhar makinesi ile çalışan araç yerden 12 metre yükselmiş ve yaklaşık 20 saniye havada kalmayı başarmıştır. Bu denemeler dışında modern helikopter girişimlerine kadar çeşitli denemeler de olmuştur. Örneğin Fransız elektrik mühendisi Gustave Trouvé’nin yapmış olduğu ve elektrik motorundan güç alan helikopteri gibi. Bu girişim ve denemelerin dışında günümüz helikopter yapılarına benzeyen ilk helikopter girişim ise 1906 yılında iki Fransız kardeş tarafından gerçekleştirilmiştir.
Jacques ve Louis Breguet isimli iki Fransız kardeş pervanelerde ince metal kullanma fikri ile ilk çalışmalara başlamışlardır. Bu çalışmaların sonucunu 1907 yılında adını “Gyroplane No: 1″ koydukları helikopterle almışlardır. No: 1’in uçuşunun en önemli noktası ise tarihte yapılan ilk insanlı helikopter uçuşu sayılmaktadır. İlk uçuşunda yerden 60 cm havalanıp, 1 dakika civarında havada kalmayı başarmıştır.Bu girişimlerden sonra helikopterlerin çalışma mantığı daha iyi kavranmış, ilerde gösterebileceği düşünülen faydalardan ötürü daha da önemli bir hale gelip, gelişimi hızlanmıştır. Buna örnek olarak hem hukukçu hem de mucit olan Arjantinli Raúl Pateras Pescara verilebilir. Kendisi helikopterlerin dönen rotorları ile alakalı faydalı çalışmalar yapmış ve helikopterler inşa etmiştir. Kendisinin inşa ettiği 3 numaralı helikopter 1924 yılında 10 dakikadan fazla bir süre havada kalmıştır. Bu girişim ve gelişmelere örnek olarak, pilot ve mühendis olan Juan de la Cierva’nın geliştirdiği helikopter modeli verilebilir. Cierva’nın geliştirdiği bu model ile görülüyor ki, helikopterler günümüzde kullanılan forma benzemeye başlamıştır.
(Cierva’nın geliştiriği helikopter modeli temel olarak uçak gövdesine monte edilmiş pervanelerden oluşuyordu fakat sistem ve şekil olarak modern helikopterlerin oluşumunda çok önemli bir yer oynamıştır.)
(Arjantinli Raúl Pateras Pescara’nın yapmış olduğu helikopterler. Kendisi helikopterler ile ilgili çalışmalar yapmış ve gelişimlerine büyük oranda yardımcı olmuştur)
Bu gelişmeler sonucunda potansiyeli olduğu görülen helikopterler, ilk olarak 2. Dünya Savaşı’nda aktif olarak kullanılmaya başlandı. Hem Almanlar’ın hem de Amerika’nın çeşitli helikopter üretilmiş ve kullanılmıştır. Üretilen bu helikopterler savaş alanında ziyade, daha çok arama kurtarma, malzeme nakliyatı gibi işlerde kullanılmışlardır. Bu dönemde Amerikan Ordusu’nun kullandığı helikopterleri yapan isim, bugün oldukça popüler bir helikopter modeline ismini veren Igor Sikorsky’dir. Igor oldukça iyi bir mühendisti ve sadece 2. Dünya Savaşı’nın devam ettiği sürede Amerikan Ordusuna 400’ün üzerinde helikopter üretilmesini sağlamıştır.
,
(Bugün adını sıkça duyduğumuz Sikorsky model helikopterlerin yapılmasını sağlayan mühendis Igor Sikorsky. Fotoğrafta 2. Dünya Savaşı’nda kullanılmış R-4 / Hoverfly modeli gözüküyor)
2. Dünya Savaşı’nın bitmesiyle beraber Soğuk Savaş dönemi başlaması ile helikopterler askeri alandaki önemlerini sürdürmüşlerdir, fakat savaşın bitmesiyle özel sektör olarak helikopter üretimi yapan firmalar ortaya çıkmış ve helikopter sektörünün sivil alanlarda da kullanılmasının önü açılmıştır. Bugün farklı sektörlerde farklı amaçlar için değişik tarzda, büyüklükte, tipte helikopterler üretiliyor ve kullanılıyor. Eğitim, sağlık, eğlence, turizm, araştırma ve geliştirme, arama ve kurtarma gibi ve daha birçok alanda oldukça fazla kullanılmakta ve giderek farklı sektörlerde de kullanılmaya başlanmaktadır.
