Hedefi en az sapmayla, yüksek isabet oranıyla imha etmek için tasarlanmış, hareket kabiliyeti olan füzelere güdümlü füzeler denir. Kendi içinde, fırlatıldığı konum ve hedeflendiği konuma göre birçok sınıflandırmaya sahip olsa da genel olarak öz itkili ve öz itkisiz olarak ikiye ayrılırlar.
Öz itkisiz güdümlü füzeler:
HGK, LGK, JDAM gibi elektronik güdüm sistemine ve manevra kabiliyeti için kanatlara sahip füzelerdir. Kendisine ait itki gücü olmadığı için serbest düşme yaparlar.
Öz itkili güdümlü füzeler:
Sahip olduğu roket motoru sayesinde itki gerçekleştiren güdüm füzeleridir. Fırlatıldıktan sonra fırlatıcının yönlendirmesine bile gerek kalmayan at-unut füzeleri çok yaygındır. Havada manevra yapabilme kabiliyetlerini kanatçıklardan ve thrusterlardan alırlar.
Peki bu füzeler hedeflerini nasıl bu kadar yüksek isabet oranıyla vuruyor? Bir uçak gibi sahip oldukları jet motorları sayesinde süper sonik ve hiper sonik hızlarda uçabilmeleri ve yönlendirilme teknolojileri bu cihazları mükemmel kılıyor. Bazılarını bildiğimiz, bazılarını duymadığımız teknolojiler sayesinde hedeflerini buluyorlar.Bu yönlendirme teknolojileri başlıca;
Radyo Kontrollü:
Füzenin önünde bulunan kamera sayesinde, operatör tarafından hedefe anlık izlenerek yönlendirilen füzelerdir.
Radar güdümlü füzeler:
Fırlatıldığı platformun aydınlattığı radar yolunu takip ederek hedefe ulaşan füze türüdür. Sürekli olarak radarlarla yön bulması gerekir. Aktif radar güdümü sayesinde, fırlatıldıkları platformun radarını eş zamanlı kullanarak hedefi bulurlar. Fakat radar sistemi platformu diğer sistemlere karşı bulunabilir hale getirmektedir.
Kızılötesi güdümlü füzeler:
Hepimizin aşina olduğu ısı güdümlü füzelerin hedefini takip etmesi için kullanılan teknolojidir. Uçan cisimlere saldırıda kullanılırlar. Hedefin yaydığı ısıyı takip ederler. Eski versiyonları hava şartlarından veya güneşten etkilenebilirler iken, günümüz sistemlerinde takip doğruluğu yüksektir. Uçakların yüzey sürtünme ısılarına dahi kitlenebilirler. Fakat hava araçlarının flare sistemleriyle odakları dağıtılabilir.
Lazer güdümlü füzeler:
Uygun hava şartlarında hedefe çarptırılan lazer ışınlarını takip eden füze sistemleridir. Kötü hava şartlarında düzgün çalışamazlar. Lazer ışınlarının kendi kodlama sistemleri vardır.
Uydu yönlendirmeli güdümlü füzeler:
GPS yardımıyla hedefin konumunu hava şartlarından bağımsız olarak bulabilen füzelerdir. Kendi GPS sistemine sahip füzeler de vardır fakat isabet oranı uydu sistemlerine göre düşüktür.
Kablo kontrollü güdümlü füzeler:
Genelde tanksavar füzelerinde kullanılan sistemlerdir. Bir kablo bağlantısı olduğu için menzili kısadır. Hedefe ulaşana kadar operatör sayesinde yön değiştirebilirler.
Seyir füzeleri;
TERCOM(Terrain Contour Matching) füzeleri:
Arazi eşleştirme teknolojisini kullanan bu füzeler, önceden kaydedilen araziyi kendi radarının ölçtüğü yükseklik bilgisi ile eşleştirerek yön bulurlar. Yön bulma doğruluğu yüksek olduğundan zemine yakın uçarlar. Böylece radarlara yakalanmadan hedeflerine ulaşabilirler. Oldukça pahalı füzelerdir.
DSMAC(Digital Scene-Mapping Area Correlator) füzeleri:
Önceden kaydedilmiş fotoğraflar ile o an çekilen fotoğrafları karşılaştırarak yön bulan füze sistemleridir.
INS(Inertial Navigation System) füzeleri:
Dönüş ve hareket için kullanılan sensörleri sayesinde devamlı olarak pozisyon ve yön bilgilerinin hesaplandığı füze sistemleridir.
Kaynakça
An introduction to cruise missiles – From the website of the Federation of American Scientists (FAS)
The Evolution of the Cruise Missile by Werrell, Kenneth P.
The Cruise Missile: Precursors and Problems by Werrell, Kenneth P.
