ELEKTRONİK HARP SİSTEMLERİ-3/6

Merhaba arkadaşlar,

Önceki yazılarımında eletronik harp sistemleri başlığı altında elektronik taarruz sistemleri ve elektronik destek tedbir sistemleri üzerine bilgi vermiştim.

Bugün ise yazı dizinimizin 3.aşamasına geçiyoruz.

Bugünkü konumuz elektronik öz savunma sistemleri olacak.

1-AKKOR:

AKKOR eletronik öz savunma sistemi projesini ASELSAN firması üstleniyor.AKKOR bilinen tarihiyle ALTAY tankı projesi ile eş güdümlü olarak başlatılmıştır ve silahlı kuvvetlerin sahip olduğu diğer zırhlı araçların korumasını da üstlenecektir.Bu sistem Fiziksel ve İşlevsel imha(HARD-SOFT KİLL) yetenekleri ile karşımıza çıkıyor.Karşımıza EH süiti-elektronik harp süiti- olarak çıkan AKKOR en uygun zaman ve mesafe dilimlerinde düşman hedefini etkisiz hale getirebiliyor.Dünyada ileri teknolojiye sahip ülkelerin sahip olduğu bu sistemlerden AKKOR’un muadilleri şu şekilde sıralanabilir.

• TROPHY (İsrail)
• DROZD (Rusya)
• ARENA (Rusya)
• ZASLON (Ukrayna)
• LEDS-150 (İsveç) vb.

Genel özellikleri:

• Hem işlevsel imha (soft kill) hem de fiziksel imha (hard kill) kabiliyeti
• Tüm yönlerden 360 derece tam koruma
• Optik algılamaya ‘gerek duymayan’ çözümü sayesinde; toz, çamur, kar, yağmur tüm zorlu koşullarında etkin
• Yakın mesafeden atılan asimetrik tehditlere karşı çok hızlı reaksiyon
• Aynı anda birden fazla tehdide karşı etkin
• Multi-spektral sis perdesi ile termal ve lazer güdümlü füzelere karşı etkili
• Birçok zırhlı araç tipine uygun
• Yüksek çözünürlüklü Radar ve akıllı koruma mühimmatı çözümü sayesinde doğrudan tehdide reaksiyon ve sonuç olarak çok düşük ardıl etki
• ASELSAN ürünü Tank alt sistemleri ile doğrudan entegre

2-FİS:

Füze İkaz Sistemi projesi uluslararası bir projedir ve bir ayağını ülkemizde ASELSAN firması üstlenmektedir.Bu sistem aynı anda bir çok hedefin takibi ve ikazı yeteneğine sahiptir.Güneş körü mor ötesi (solar blind UV) bandında da hedef takip edebilme yeteneğine sahip olduğu resmi kaynaklarca doğrulanmıştır.Bu sistem hakkında bilgiler çok kısıtlıdır ve kaynaklardan algılanan durumsa bu projenin belli bir gizliliğe sahip olduğudur.

Genel özellikleri:

• “Güneş körü mor ötesi (solar blind UV)” bandında, tehdit egzozu ışımasını algılama
• Zayıf sinyalleri yakalayabilme – yüksek menzil
• Tehditlerin fırlatılış anından itibaren tespit ve takibi
• Tespit edilen füzelerin pilota sesli ve görsel olarak bildirimi
• Yüksek tehdit tespit ve ikaz olasılığı
• Yüksek açısal doğruluk ve çözünürlük
• Aynı anda birden çok füze tehdidi için tespit, takip ve uyarı verebilme kabiliyeti
• Karşı tedbir sistemlerinin otomatik olarak tetiklenebilmesi için kısa reaksiyon süresi
• Düşük sahte ikaz oranı
• 4-6 sensörlü sistem konfigürasyonları, 6 sensörle küresel kapsama

3-HEHSİS:

Sabit ve döner kanatlı hava platformları için geliştirilen bu sistemin yapımını ASELSAN firması üstlenmektedir. Radar,füze,lazer gibi çeşitli alanlarda ikaz alıcı yeteneğine sahiptir.Ayrıca RF(radar karıştırma-aldatma) karıştırma ve karşı tedbir atma yeteneklerine de sahiptir.Bu bilgilerden anlaşılıyor ki bu sistem birçok tek başına sistem olabilecek bileşenlerden oluşuyor.

Genel özellikleri:

• Merkezi yönetim fonksiyonu
• Yüksek teknolojiye sahip entegre süit yaklaşımı
• Modüler entegrasyon yapısı ve açık mimari
• Tehdit, durum, platform ve istihbarat verilerinin eş zamanlı değerlendirilmesi
• Programlanabilir sesli uyarılar ve gelişmiş semboloji
• Tek bir Çok Fonksiyonlu Ekran (MFD) üzerinden, gelişmiş
• Kullanıcı Arayüzü ile pilotun bilgilendirilmesi
• Uçuş esnasında olay kaydı
• Tek noktadan veri yükleme ve indirme
• Kart seviyesinde Cihaz Içi Test
• Eğitim Modu altyapısı Radar İkaz
• C-J frekans bandında hızlı tehdit tespiti, sınıflandırma ve teşhis
• Tamamen programlanabilir Görev Veri Dosyası mimarisi
• Anlık Frekans Ölçümü (IFM) ve yüksek duyarlıklı Superhet sayısal almaçların bir arada kullanımı
• Darbeli, sürekli dalga ve bunların kombinasyonunu kullanan radar sinyallerinin algılanması
• Uzun menzilli tespit ve yüksek yakalama olasılığı
• Yüksek doğrulukta geliş açısı tespiti
• “Bilinmeyen Tehdit” olarak etiketlenmiş tehditlerin tespiti
• Radar parametreleri için ham veri (DTK) kaydı

Füze İkaz Sistemi:

• Pasif UV teknolojisi ile çalışan Füze Ikaz Sistemi
• Düşük Sahte Alarm Oranı (FAR) • Yüksek tehdit bulma olasılığı
• Yüksek açısal çözünürlük
• Fırlatılış anından itibaren füzeyi tespit edebilme
• Çoklu tehdit analiz ve takip kabiliyeti Lazer İkaz
• Tamamen programlanabilir Görev Veri Dosyası mimarisi
• Düşük Sahte Alarm Oranı (FAR)
• Yüksek doğrulukta geliş açısı tespiti
• Yüksek hassasiyet ve tespit olasılığı

RF Karıştırma:

• Tamamen programlanabilir Görev Veri Dosyası mimarisi
• Katı Hal Güç Yükselteci ve Aktif Elektronik
• Taramalı Faz Dizili Anten (AESA) mimarisi ile etkin ve yönlendirilmiş RF enerji gönderimi
• Dijital RF hafıza (DRFM) altyapısı ile dinamik tehdit ortamında aldatma ve karıştırma Chaff / Flare Atım• Otomatik, Yarı-Otomatik, Manuel ve By-Pass çalışma modları
• Tamamen programlanabilir Görev Veri Dosyası mimarisi
• RF ve Elektro-optik güdümlü füzelere karşı çok sayıda Chaff/Flare atım programı
• Platform irtifası ve tehtit yönüne göre farklı atım programları uygulayabilme
• Sürekli envanter izleme ve kritik mühimmat sayısında uyarı bildirimi
• Eş zamanlı atım kabiliyeti
• Otomatik hatalı atım algılama ve aynı cins başka bir mühimmatla telafi
• Standart NATO kartuşları ve muadilleri ile uyumluluk

Elektronik Harp Destek Merkezi:

• Görev Veri Dosyası yaratma ve yaratılan dosyaların bremze üzerinde doğrulanması
• Karşıtedbir etkinlik analizi ve kapalı döngü test altyapısı
• Görev sonrası Veri Indirgeme ve Analiz
• Uçuş Verileri Geri Oynatımı
• Platformda sayısal kokpit uyumluluğu
• Kokpitte Gece Görüş Gözlüğü (NVG) uyumluluğu
• Sistemde farklı haberleşme standartlarını destekleyen altyapı: MIL-STD-1553, RS-485, RS-232, ARINC-429, Ethernet

4-LİAS:

Bu sistemin geliştirilme sebebi silahlı kuvvetlerinde bulunan helikopterlerinin lazer ikaz sistemi gereksinimleridir ve bu sistemin yapımını ASELSAN üstlenmektedir.Bünyesinde bulunan 4 alıcı sistem ile 360 derece koruma sağlamaktadır.

Genel özellikleri:

• 360° Yatay Eksen Kapsama Alanı
• Yüksek Tespit Olasılığı (PoD)
• Çok Düşük Hatalı Tehdit Bildirim Sıklığı (FAR)
• Tehdit Dalgaboyu Bandı Tespiti
• Darbe Tekrar Frekansı (PRF) Tespiti
• Tehdit Takip Özelliği • Çoklu Tehdit Tespiti ve Takibi
• Çoklu GVD Yükleyebilme ve Seçme
• Kayıt Kabiliyeti (Tehdit ve Darbe Parametreleri)
• Donanımsal ve Yazılımsal Karartma Arayüzü
• Merkezi Sıfırlama (GVD, Kayıt Bilgileri ve Yazılım Silme)
• Karşı Tedbir Aktivasyon Arayüzü
• Yüksek MTBF
• Yönetici Bilgisayarı Arayüzü
• Hat Seviyesi Destek Teçhizatı (O-Seviye)

5-LİS/G-LİS:

Bu sistem günümüzde artık muharebe sahasında ağırlığını hissettirmeye başlamış lazer güdümlü mühimmatların özellikle deniz araçlarına tehdidi üzerine geliştirilmeye başlanmıştır ve bu sistemin yapımını ASELSAN üstlenmektedir.G-LİS ise LİS sisteminin geliştirilmiş hali olarak biliniyor.Bu sistem lazer mesafe ölçme,hedef işaretleme ve güdüm demeti yetenek ve sistemlerini içerir.

Genel özellikleri:

• 360° Yatay Eksen Kapsama Alanı
• Yüksek Tespit Olasılığı (PoD)
• Çok Düşük Hatalı Tehdit Bildirim Sıklığı (FAR)
• Tehdit Dalgaboyu Bandı Tespiti
• Darbe Tekrar Frekansı (PRF) Tespiti
• Tehdit Takip Özelliği
• Çoklu Tehdit Tespiti ve Takibi
• Çoklu GVD Yükleyebilme ve Seçme
• Kayıt Kabiliyeti (Tehdit ve Darbe Parametreleri)
• Donanımsal ve Yazılımsal Karartma Arayüzü
• Merkezi Sıfırlama (GVD, Kayıt Bilgileri ve Yazılım Silme)
• Karşı Tedbir Aktivasyon Arayüzü
• Yüksek MTBF
• Yönetici Bilgisayarı Arayüzü
• Hat Seviyesi Destek Teçhizatı (O-Seviye)

6-MEHPOD:

Bu sistem için LİS/G-LİS sisteminin hava araçları için geliştirilmiş hali denebilir.Tamamen programlanabilme yeteneğine sahip olan bu sistem bir POD şeklinde muharebe uçaklarına entegre edilmektedir.

Genel özellikleri:

• RF güdümlü tehditlere karşı elektronik karıştırma
• Muharip platformlar için POD yapısında entegrasyon
• E-J frekans bandında hızlı tehdit tespiti, sınıflandırma ve teşhis
• I-J frekans bandında tehdit takibi ve tehdide özel aktif karıştırma
• Katı Hal Güç Yükselteci ve Aktif Elektronik Taramalı Faz Dizili Anten (AESA) mimarisi ile etkin ve yönlendirilmiş RF enerji gönderimi
• Tamamen programlanabilir Görev Veri Dosyası mimarisi

7-ÖZIŞIK:

Bu sistem  hava platformlarının RF ve IR tehditlere karşı görev etkinliğini ileri düzeyde sağlayan bir Chaff/Flare karşı tedbir atma sistemidir.Chaff/Flare karşı tedbir mühimmatı atılarak güdümlü füzelerin hedeflerinden saptırılması yolu ile RF ve IR tehditlere karşı koruma sağlanmaktadır.Bu sistemin yapımını ASELSAN üstlenmektedir.Bu sistem 2006 yılından beri TSK envanterindeki 350’den fazla hava platformunda aktif olarak kullanılan ve kendini operasyon bölgesinde ispat etmiş bir sistemdir.Bu sistem yurt dışına da ihraç edilmektedir.

Genel özellikler:

• Otomatik (AUTO), Yarı-Otomatik (SEMI-AUTO), Manuel (MAN) ve Bypass (BYPASS) çalışma modları
• 8 magazine kadar genişleyebilme kabiliyeti
• Tamamen programlanabilir, esnek Görev Veri Dosyası mimarisi:
• RF ve Elektro-optik güdümlü füzelere karşı 2400 farklı Chaff/Flare atım programı Periyodik (Tip-1), Aperiyodik (Tip2) ve Özel (Tip-3) atım programları tanımlayabilme
• Uçuş sırasında Süit Merkezi Yönetim Birimi tarafından programlanabilme özelliği
• Platform irtifası ve tehdit yönüne göre farklı atım programları uygulayabilme
• Kullanılan mühimmatta esneklik:
• Standart 1”x1” ve 2”x1” NATO kartuşları ve muadilleri ile uyumluluk
• Magazinlere aynı tipten veya farklı tipte karışık mühimmatın yüklenebilmesi
• Dual Chaff ve RR-180 mühimmatının iki yarısının birbirinden bağımsız olarak atılabilmesi
• Otomatik envanter tespiti, sürekli envanter izleme ve kritik mühimmat sayısında uyarı bildirimi
• Eş zamanlı atım kabiliyeti (4 mühimmata kadar)
• Mühimmatın arka arkaya atılabilmesi
• Otomatik hatalı atım algılama
• Otomatik erken hatalı atım algılama
• Hatalı atım durumunda aynı cins veya muadil başka bir mühimmatla otomatik telafi
• Hata ve hatalı atım kayıt özelliği
• Uçuş esnasında olay kayıt özelliği
• RS-422 / MIL-STD-1553 / Ayrık hat arayüzleri üzerinden çeşitli sensörlere (Füze İkaz, Radar İkaz, Lazer İkaz) ve süit kontrol sistemlerine doğrudan bağlanabilme özelliği. ÖZIŞIK, pilot kontrolünde bağımsız bir atıcı sistemi olarak kullanılabildiği gibi aşağıdaki ASELSAN HEHSİS kendini koruma sistemleriyle entegre olarak kullanılabilmektedir:
• Süit Merkezi Yönetim Birimi (SMYB)
• Radar İkaz Alıcısı (RİAS-RWR)
• Füze İkaz Alıcısı (FİS-MWS)
• Lazer İkaz Alıcısı (LİAS-LWR)
• RF Karıştırıcı Sistemi (RFKS-RFJ)
• Dayanıklı ve hafif, kompozit malzemeden üretilen atıcılar:
• Helikopter versiyonu için 3×10 formatlı atıcılar
• Uçak versiyonu için 6×5 formatlı ve yuvalı atıcılar

Sistem Kontrol Birimi (SKB):

Sistem Kontrol Birimi, Pilot için gerekli görsel arayüzleri sunarken, ÖZIŞIK’ın platformdaki diğer sistemler ile entegrasyonunu ve atım yönetimini sağlayan ana kontrol birimidir. Sistem Kontrol Birimi fonksiyonları:

Kullanıcı-Makine arayüzü:

• Görev Veri Dosyası saklama ve silme
• Envanter ve durum gösterimi
• Atım başlatma ve kontrol
• Çalışma modu seçimi
• Atım Kontrol Birimi ve diğer Elektronik Harp Sistemleri ile iletişim
• Acil Boşalt ve diğer atım fonksiyonlarının manüel olarak gerçekleştirilmesi
• Hata ve durum kaydı
• Kendi kendini test (BIT)

Atım Kontrol Birimi (AKB):

Atım işlevinin kontrolünü sağlayan ana birimdir. Bir Atım Kontrol Birimi 4 magazine kadar magazin sürebilir. Sistem Kontrol Birimi’nden aldığı komutlar ile atımı başlatır ve atım programına uygun sıralamalar ile atım aktivasyonunu gerçekleştirir. Atım Kontrol Birimi fonksiyonları:

• Seçilen kartuşlara gerekli akımı uygulayarak atımı gerçekleştirme
• Hatalı atım tespiti ve telafisi
• Magazin tanımlama kodlarını algılama
• Envanter kontrolü ve magazinlerdeki kartuşların tespiti
• Kendi kendini test (BIT)

Magazin Tabanı:

Magazinlerin kolayca platforma monte edilmesini sağlar. Magazin Tabanı, Atım Kontrol Birimi atım hatları ile mühimmatların fişekleri arasındaki elektriksel bağlantıyı sağlayan 60 adet yaylı kontak içerir. Magazinlerde hangi tip mühimmatların yüklü olduğunu belirleyen yapılandırma bilgisini sağlaması amacıyla magazin tanımlama kodlarını algılar. Bu kodların Atım Kontrol Birimi tarafından okunması ve Sistem Kontrol Birimi’ne iletilmesi ile envanter tespiti yapılabilmektedir.

Magazin:

Her bir magazine 30 adet 1”x 1” x 8” tipinde veya 15 adet 2”x 1”x 8” tipinde mühimmat yüklenebilmektedir. Magazinlerin helikopter sürümleri 3×10 hücreli, uçak sürümleri 6×5 hücreli ve basınç farkı nedeniyle yuvalı üretilmiştir. Magazinler hafif ve sağlam yapıda, kompozit malzemelerden üretilmektedir.

8-PULAT:

Bu sistem  platforma yöneltilmiş olan tehditleri tespit eder ardından “Fiziksel İmha (Hard-Kill)” yeteneği ile tehdidi platforma çarpmadan önce uygun zaman ve mesafede etkisiz hale getirir.Bu sistemin geliştiricisi Ukrayna’dır.Bu sistem gerek yakın mesafeden fırlatılan tanksavar roketlerine karşı gerekse de uzak mesafeden fırlatılan güdümlü tanksavar füzelere karşı modül yerleşimine bağlı olarak her yönü kapsayan 360°’lik tam bir koruma kalkanı sağlar. Platform üzerine dağıtık olarak yerleştirilen koruma modülleri sayesinde birden çok tehdide karşı aynı anda etkinlik sağlar.Bu sistem dağıtık ve modüler mimarisi sayesinde birçok farklı tipte zırhlı araca uyarlanabilen aktif koruma sistemdir.

Genel özellikleri:

• Fiziksel imha (hard kill) kabiliyeti
• Uygun modül yerleşimi ile 360 derece tam koruma
• Radar ile tehdit algılama çözümü sayesinde toz, çamur, kar, yağmur gibi zorlu çevresel şartlar altında etkin çalışabilme
• Asimetrik harpte yakın mesafeden atılan anti tank tehditlere karşı reaksiyon verebilme
• Aynı anda birden fazla tehdide karşı etkin
• Dağıtık mimarisi sayesinde farklı sayıda modül seçimi yapılarak birçok zırhlı araca uyarlanabilme

9-RİAS:

Bu sistem hava platformlarına tehdit oluşturan radarların tespit edilmesi, sınıflandırılması, teşhisinin gerçekleştirilmesi, pilotun tehdit hakkında sesli/görsel olarak uyarılması ve programlanmış karşı tedbirin başlatılması için üretilmiştir.Bu sistemin yapımını ASELSAN üstlenmektedir.

Genel özellikleri:

• C-J frekans bandında hızlı tehdit tespiti, sınıflandırma ve teşhis
• Darbeli, sürekli dalga ve bunların farklı kombinasyonunu kullanan radar sinyallerinin tespiti • Tüm çalışma frekans bandını tek seferde kapsayan Anlık Frekans Ölçümü (IFM) tabanlı almaçların ve yüksek duyarlıklı çok kanallı Superhet sayısal almaçların bir arada kullanımı
• Yüksek doğrulukta geliş yönü tespiti
• Uzun menzilden tespit ve yüksek yakalama olasılığı
• Yoğun tehdit ortamında çalışabilme
• Kısa Tepki Süresi
• “Bilinmeyen Tehdit” olarak etiketlenmiş tehditlerin tespiti
• Radar parametreleri için ham veri (DTK- Darbe Tanımlayıcı Kelime) kayıt kabiliyeti
• Yancada 360° Kapsama Alanı
• Tamamen programlanabilir Görev Veri Dosyası mimarisi
• RİAS İşlemci Birimi aracılığı ile diğer Elektronik Harp alt sistemleri ve platform aviyonikleri ile entegrasyon kabiliyeti
• MIL-STD-1553B, Ethernet ve ayrık hat arayüzü
• Yüksek MTBF
• Cihaz İçi Test (CİT) kabiliyeti (ACIT, OCIT ve SCIT)
• Modüler sistem tasarımı
• Görev öncesi planlama ve görev sonrası analiz için Destek Yazılımları kabiliyeti

10-SPEWS-2:         

Bu sistem (AN/ALQ-178 (V)5+) F-16 Blok 50C savaş uçaklarında kullanılmak üzere tasarlanan gelişmiş bir kendini koruma sistemidir.Bu sistemi üstlenen firmalar başta ASELSAN olmak üzere MİKES ve BAE System’dir. Bu sistem kullanıcıya anlık durum bilgisi sağlayan Radar İkaz Alıcısı (RİA) ve buna entegre olarak çalışan aldatıcı/RF karıştırıcı alt sisteminden oluşan bir kendini koruma sistemidir.Bu sistem içerisinde bulunan Atım Kontrol İşlemcisi (AKİ), etkili bir korunma sağlamak amacıyla uçak üzerinde bulunan Chaff/Flare atım sistemlerini kontrol eder.Bu sistem göreve uygun olarak uçuş hattında programlanabilme özelliğine sahiptir. Bu sistemin Tehdit Veri Kütüphanesi program güncellemeleri, Görev Veri Dosyası Üreteci ile yapılabilmektedir. Uçuş sonrası analizler için ise veri toplama amaçlı kayıt modu bulunmaktadır.Her bir sistem gereksinimi Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı katılımıyla doğrulanmış ve sistem performansı Türk F-16 Blok 50C uçakları üzerinde test edilmiştir.

Genel özellikleri:

• Radar İkaz Alıcısı (RİA) ve her türlü yer destek sistemleri ASELSAN tarafından geliştirilmiştir
• Sistem entegrasyonu ve uçak aktivasyonları ASELSAN tarafından gerçekleştirilmiştir
• Elektronik Karşı Tedbir (EKT)
• Elektronik karıştırma ile koordineli chaff/flare atımı
• RİA, EKT ve sarfedilebilir mühimmatın tek entegre sistemde yönetimi
• Hatta programlanabilirlik
• Uçak silah sisteminin entegre bir parçası
• Uçak aviyonikleri ile tam entegrasyon
• Uçak gövdesi içine monte edilebilir
• Uçuş sonrası analiz için radar sinyallerinin özel kayıt modu
• Seri üretim ASELSAN tarafından yapılmıştır
• Modüler tasarımı, diğer platformlara uyarlanabilirliği sağlamaktadır.

Not:Bir sonraki yazımda konumuz elektronik köreltme ve karıştırma sistemleri olacak.

Kaynakça;

–https://www.ssb.gov.tr/

–https://www.aselsan.com.tr/

–https://www.savunmasanayist.com/

–https://www.defenceturk.net/

–https://www.c4defence.com/

Bir önceki yazı;

https://blog.egesavtek.com/elektronik-harp-sistemleri-2/