Çamurdan Piksele: Kamuflaj

Herkese merhaba! Bu yazıda askeri alanda önemli avantajlar yaratan kamuflaj konusuna değineceğim.

Fransızca “camouflage” sözcüğünden türeyen kamuflaj, bir gizlenme, saklanma yöntemidir. Özden gizlenmek, saklanmak anlamına gelir. Normalde kolaylıkla görünür olan bir nesnenin, çevresiyle görsel olarak bütünleşerek fark edilmesinin zorlaşmasıdır. Savaşta ve doğal hayatta düşmandan saklanmak, düşmanı şaşırtmak için kullanılan bir stratejidir.

Bir Biyoloğun Tanımıyla Kamuflaj

Bir biyoloğun “Kamuflaj nedir?” sorusuna verebileceği en basit yanıt: Bir canlının sahip olduğu bazı yeteneklerle kendisini avcısından gizlemesidir. Doğada çok sayıda kamuflaj örneği vardır Bunları siluet-şekil gizleme, termal izi gizleme gibi sınıflandırabiliriz. Örneğin; bulunduğu ortamın rengine bürünerek kendini görülmesi güç duruma getiren bukalemun, avcısından kolaylıkla kurtulabilir.

Askeri Kamuflaj

Asıl konumuz olan askeri kamuflajın kullanımı oldukça eski yıllara dayanmaktadır. Avcı-toplayıcı toplumların kendilerini otlarla, çamurlarla veya kille gizlemeye çalışmaları gibi yöntemler tarih öncesinden beri mevcuttur. Ancak bu yöntemlerin sistematikleştirilip savaşlarda aktif olarak kullanılması 1700’lerin sonlarında Amerikan milisleri ile başlamıştır. 1846 yılına gelindiğinde, daha önce savaşlarda parlak kırmızı üniformalar giyen İngiliz askerleri Afganistan’da artık haki ve kum rengi üniformalar giymeye başladı.(Soldaki görsel: 1946 öncesi İngiliz asker üniforması. Sağdaki görsel: 1946 sonrası İngiliz asker üniforması.)

Kamuflajın sistematik olarak tüm ordularca kullanımı ise 1. Dünya Savaşı sıralarında yaygınlaşmaya başladı. Hava saldırılarının yaygınlaşmasıyla büyük mevzileri ve cephanelerini gizlemek zorunda kalan taraflar bölgenin renklerini kullanarak kamufle olmaya çalışmışlardır.Fransızlar birçok ressamı görevlendirerek, büyük askeri ekipmanlar ve kıyafetlerin boyanmasını sağlamıştır. İngilizler 1916 yılında yine ressamları görevlendirerek kendi kamuflaj sistemlerini geliştirmişlerdir. Devam eden yıllarda Alman ordusu kamuflaj meselesini bilimsel bir sistematiğe döküp çözümü doğal renklerden ziyade bütünlüğü bozan yüksek kontrastlı renklerle kendi yöntemini geliştirmiştir. Aynı dönemde gözcü noktaları için uygulanan kamuflaj tekniklerinin arasına bir de morfolojik kamuflajlar girmeye başlamış ve söz konusu mevziler ölü ağaçlara veya kayalara benzetilerek gizlenmeye çalışılmıştır.(Görsel: 1937 yılı Alman asker üniforması)

2. Dünya Savaşı’nda artık tarafların tamamı kamufle olabilen doğal tek renk üniformalarını giymeye başlamıştır. Savaş sonunda raporların incelenmesiyle, kullanılan kamuflajların sabit askerleri gizlemeyi başarırken hareket halindeki askerleri tam olarak gizleyemediği anlaşılmıştır. Bu sorun 50 yıl boyunca çözümünü beklerken Kanada ordusu 1997 yılında “dijital kamuflaj” ile ortaya çıktı.(Görsel: 1997 Kanada asker üniforması.)

Dijital Kamuflaj (Piksel Kamuflajı)

Dijital kamuflaja baktığınızda, bir bilgisayardaki büyük boy fotoğrafa bakıyormuş izlenimini elde edersiniz. Düz çizgilerden değili askeri üniforma ile noktalı, çeşitli renklerden küçük karelerden (piksellerden) oluşur. Tüm vücudu bir bütün olarak maskelemek için tasarlanan standart kamuflajın aksine, dijital kamuflaj vücudu her bir araziyle ayrı ayrı birleştirilen birkaç parçaya ‘kırar’. Bu etkiden dolayı, asker ya da nesnenin kılık değiştirmesinin kalitesini sadece durağan bir durumda değil, hareket halinde de iyileştirir.