BLOCKCHAIN NEDİR?
Blockchain veya blok zinciri, bilgisayar terminolojisinde birbirine zincir halinde bağlı blokların tuttuğu ve sürekli büyüyen bir işlem kayıt defterini ifade eder. Eşten eşe birbirine bağlı olan bu blokların işlem kayıtlarını sakladığı depoya ise dijital defter ismi verilir.
Yukarıda tanımını görmüş olduğunuz blockchain teknolojisi, en basit deyimle aslında bir veri tabanıdır ancak bilindik veri tabanlarından ayrılmasını sağlayan bazı farkları mevcuttur.
Veri tabanı, kabaca “Bir bilgisayar sisteminde elektronik olarak depolanan, yapılanmış bilgi, veriler.” demektir. Veri tabanları genellikle bir veri tabanı yönetim sistemi ile kontrol edilir, verileri işlemeyi ve sorgulamayı verimli hale getirebilmek adına tablo veya sütunlar ile modellenir. Bu sebeple kolayca erişilebilen veriler değiştirilebilir, yönetilebilir ve güncellenebilir.
Telefonlarımızdaki rehber, sosyal medya hesaplarımızın şifrelerini kaydeden websiteleri veri tabanına örnek verilebilir.
Buna karşın blockchain teknolojisi: Verileri bloklar halinde ve zincir şeklinde şifreler. Her bir zincir bir diğerinin kaydını tutarak depolandığından bu veriler üzerinde değiştirmeye gitmek çok zor bir işlemdir. Veri tabanında genellikle tek ya da az merkez veriler için depo olarak kullanılırken (Tek merkezin hacklenmesi, önemli hususlarda krizlere yol açmaya çok müsaittir.) blockchain teknolojisi minimum 3 merkez olmak üzere milyarlarca merkezde veri tutulabilir ki bu onu güvenli yapan şeylerin başında gelmektedir.
Aynı veri kaydının, birbirleriyle iletişim halindeki farklı bilgisayarlarda saklanmasına dağıtık ağ ya da dağıtık sistem denir. Dağıtık yapı sayesinde veri sahipliği kurum ya da otorite elinde olmaz. Hak, ağdaki kullanıcılara demokratik biçimde teslim edilir.
Blockchain neden ortaya çıktı?
Gelişen teknoloji ile beraber veri hacminin artmasıyla, verilerin depolanması ve kayıt altına alınması giderek daha verimsiz ve masraflı bir hale gelmiştir. Aynı zamanda bu veriler siber saldırıya açık olduğundan blockchain’in kurtarıcı olarak devreye girdiğini görüyoruz.
Şifreleme ile güven altına alınan bloklara ait ilk çalışmanın 1991 yılında Stuart Haber ve W. Scott Stornetta tarafından açıklandığını görsek de ilk blok zincirin “Satoshi Nakamoto” adıyla bilinen bir kişi veya grup tarafından 2008 yılında ortaya çıkarıldığını görmekteyiz. Bu zincir ertesi yıl Nakamoto tarafından kripto para birimi Bitcoin’in çekirdek bir bileşeni olarak uygulanmış ve ağdaki tüm işlemler için kamu defteri olarak görev yapmıştır. Blok zincirin kullanımıyla Bitcoin, güvenilir bir otorite gerektirmeden “double spending” problemini çözen ilk sayısal para olmuştur.
Günümüzde blok zinciri; para transferleri, bankacılık, değerli belgelerin yaratılması ve saklanması, hisse senetleri ve borsalar gibi önem arz eden birçok alanda kullanılmaktadır.
Blockchain Çalışma Sistemi
Her zincir, en az 3 adet bloktan oluşur. Her bloğun içinde de hash (şifreleme algoritması), data (şifrelenecek veri) ve previous hash yani bir önceki bloğun şifrelemesi bulunur. Genesis, yani doğum bloğunun previous hash’ı boş alınır ve ondan sonra gelen tüm veriler şifrelenerek gider.
