ASKERİ NAKLİYE UÇAKLARI

Askeri Nakliye Uçaklarının Rolü Nelerdir?

Güçlü bir ordu dendiğinde pek çok kişinin aklına savaş uçakları, tanklar ve savaş gemileri gelir. Bunlara sahip olmak elbette önemlidir ancak tek başına yeterli değildir. Bu araçlara sahip olmanın yanında onları faal tutabilmek ve hareket ettirebilmek, sahip olmaktan daha önemlidir. Başka bir deyişle gerektiği anda, gerekli miktarda teçhizat ve personeli istenen yere intikal ettirmeyi başarabilen ordu dünyanın en güçlü ordusudur. Bu karmaşık ve hayati öneme sahip lojistik misyonu yerine getirmenin yolu ise iyi eğitimli personel ve de gerekli nakliye vasıtalarına sahip olmaktan geçer. Bu vasıtalar milli gücün en önemli unsurlarındandır. Bu yazıda, bu unsurlardan biri olan askeri nakliye uçakları hakkında genel bilgiler verilecektir.

Her ülke kendi özel ihtiyaçlarını karşılamak için farklı model ve yeteneklerde askeri nakliye uçağına sahiptir. Ancak ülke fark etmeksizin bir nakliye uçağı kullanıcısının beklediği belli başlı nitelikler bulunmaktadır. Bu nitelikler ekonomik bir işletme maliyeti, yüksek miktarda faydalı yük kapasitesi ve yarı hazırlanmış toprak pistlerden iniş kalkış yeteneğidir. Popüler olan pek çok nakliye uçağı bu isterleri karşılamaktadır. Bunlar genel anlamda kabul gören özellikler olsa da ülkeden ülkeye değişen farklı talepler de olabilmektedir. Bu talepleri etkileyen faktörler kullanıcı ülkenin operasyonel faaliyetleri, jeopolitik risk algısı , iklimi, coğrafyası ve savunma bütçesi ile ilişkili olabilmektedir.

Askeri Nakliye Uçaklarının Kullanım Alanları:

Askeri nakliye uçakları genelde hava kuvvetleri bünyesinde görev alır. İhtiyaç duyulan yedek parçaları, mühimmatları, zırhlı araçları bir noktadan diğer noktaya götürebilir. Paraşütçü komandoları operasyon bölgesine nakledebilir. Çeşitli modifikasyonlar ile taarruz yeteneğine veya havadan yakıt ikmali yeteneğine kavuşabilir. Ambulans uçak olarak kullanılabilir veya deniz karakol uçağı şeklinde kullanılabilir. Uluslararası operasyonlara katılabilir ve dost ülkeye personel veya kuvvet sevkinde kullanılabilir.

Bu askeri görevlerin yanında barış zamanında daha farklı görevlerde de kullanılabilirler. Örneğin 17 Ağustos depreminden sonra çıkan TÜPRAŞ yangınının söndürülmesi için Türk Hava Kuvvetlerine ait C-130 uçakları destek vermiştir. Bunun dışında Suriye ve Gürcistan’da çıkan yangınların söndürülmesi için de bu uçaklar kullanılmıştır. 2020 yılında meydana gelen Elazığ ve İzmir depremlerinde AFAD ekipleri, ambulanslar, çeşitli malzeme ve yardımlar deprem bölgesine A-400M uçakları ile ulaştırılmıştır. COVİD-19 pandemisi nedeniyle ülkemizin çeşitli ülkelere gönderdiği tıbbi araç gereçler A-400M uçakları ile taşınmıştır. Yine A-400M uçağı ile pandemi başlangıcında Wuhan’da bulunan Türk, Azerbaycan ve Gürcistan vatandaşları yirmi dört saat süren bir uçuşla yurda getirilmiştir. Görüldüğü gibi nakliye uçakları sadece askeri görevlerde değil, sivil görevlerde de oldukça etkili şekilde kullanılabilmektedir.

Türk Hava Kuvvetlerinin Nakliye Kabiliyetleri:

Türk Hava Kuvvetlerine ait nakliye uçakları Hava Lojistik Komutanlığı bünyesinde görev yapmaktadır. Hava Lojistik Komutanlığına bağlı iki ulaştırma üssü ve bu üslere bağlı toplamda dört nakliye filosu vardır. Askeri nakliye faaliyetlerinin büyük bölümü ise Kayseri’nin Erkilet ilçesinde bulunan 12. Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığı tarafından yürütülmektedir.

Kullanılan Uçaklar:

AIRBUS A-400M: Avrupa ülkelerinin gelecekteki ihtiyaçlarını karşılamak için AIRBUS ana yükleniciliğinde üretilmiştir. Almanya, Fransa, İspanya, Türkiye ve Birleşik Krallık proje ortağı olan ülkelerdir. Bu ülkeler dışında Malezya tarafından da kullanılmaktadır.

Lockheed C-130 HERCULES: Dünya çapında elliden fazla ülke tarafından kullanılan orta sınıf nakliye uçağıdır. Türk Hava Kuvvetleri tarafından elli yılı aşkın süredir kullanılmaktadır.

C-160 TRANSALL: Almanya ve Fransa tarafından ortak olarak üretilmiştir. Bu ülkeler dışında Güney Afrika Hava Kuvvetleri tarafından da kullanılmıştır. Türk Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan C-160 uçaklarını emekli etmeyi planlamaktadır.

CASA CN-235: İspanya ve Endonezya tarafından ortak üretilmiş hafif nakliye uçağıdır. TUSAŞ tarafından lisans altında üretilmektedir. Türk Hava Kuvvetleri, Türk Deniz Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından kullanılmaktadır.