ABD ve ÇİN’İN ÇEKİŞMELİ AŞKI-5

Merhaba arkadaşlar,

ABD ve Çin serimizde ikinci başlığımız ticaret savaşı olacak. Bu konuyu birkaç başlık üzerine yapacağız. Bu başlığın kesin olmamakla birlikte üç parça şeklinde olması planlanmıştır. Şimdiden iyi okumalar…

2008…

Bu yılı hepimiz çok iyi biliyoruz. Bu yıla ait üç anı sayın desek, eminim ki çoğu kişi ekonomik krizi söyleyecektir. Peki, sadece ekonomik kriz demek yeter mi? Tabi ki de hayır. Bu kriz Adam Smith döneminden beri ileri gelen serbest ekonominin bitişi…Ve korumacı ekonominin başlangıcıydı. Keza yakın zamandan da hatırlayacağımız üzere Donald Trump bunu açıkça göstermişti…Not düşelim tarihe; 2018 Ticaret Savaşları başlangıcı-??? Ticaret Savaşları bitişi.

Eee… ABD bunu daha önce de yapmadı mı, bu başlık altından neden bunu konuşuyoruz? Evet, ABD dünya tarihinde 7 kez ticaret savaşı başlatmıştır. Bu başlık altında bizi ilgilendiren kısmı ise…2018 Çin ekonomisi içindir, onu durdurmak dolayısıyla yıkmak.

Kur savaşları…

Çok iyi bilinmektedir ki ABD’nin en büyük silahlarından birisi de kurdur. Bunu Çin’e karşıda denemeye çalışmıştır, fakat başaramamıştır. Çünkü Çin’in dolar rezervi neredeyse ABD kadardır.

Dünya ekonomisi…

İkinci Dünya savaşından beri dünya ekonomisi G7 ülkelerinin liderliğinde ve kontrolünde gelişimini sürdürmüştür. Fakat Çin ve Hindistan’ın ekonomik performansları… Dünya ticaretinde yeni bir pencere açmış ve bu durum yükselen ekonomilerin çarpıcı rolünü ortaya çıkarmıştır.

Artık ana gündemin G-20’de tartışılması bile bunu açıkça göstermektedir. Dünya Ticaretindeki BRICS? BRICS; Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın hızlı yükselişi ile dünya ekonomisindeki etkilerini belirten bir kavramdır.

Son 30 yılda görüldüğü üzere dünya ekonomisinde de bir eksen değişikliği yaşanmaktadır. Bu eksen değişikliği birçok kalemi de etkilemektedir. Enerji fiyatları, altın fiyatları, kur oranları, girdi-çıktı maliyetleri… Eksen kaymasındaki en önemli göstergelerden biri de jeopolitik risklerdir.

Risk artarsa para daha az riske kaçar dolayısıyla ekonomik güç oraya kayar.

Gümrük duvarları…

Dış ticaret, 1980-2008 arası dönemde oldukça liberal bir süreçle gelişimi sürdürmüştür. Bu dönemde arasında dış ticarette tarifeler azalmaya başlamış bununla beraber dış ticaretin GSYH içerisindeki değeri de artmaya başlamıştır. 2008 sonrası dönemde ise tarifeler azalmaya devam etmiş fakat garip şekilde dış ticarette tarife dışı öngörmelerin arttığı görülmüştür. 1990’da en yüksek tarife uygulayan ülkeler Hindistan ve Çin’di. Bu ülkeler gelişmiş ülkelerdi.

Gelişmiş ülkeler ve Türkiye’de ise gelişmekte olan diğer ülkelere göre tarifeler oldukça düşük kalmıştır. 20 yıllık zaman dilimi içerisinde, gelişmekte olan bu ülkeler, gümrük tarifelerinde önemli indirimlere giderek serbest ticaretten faydalanmışlardır. ABD, AB gibi gelişmiş bölgelerde ise gümrük tarifeleri %5’in altında kalmıştır. Fakat son dönemlerde dış ticaret politikalarında değişimler meydana gelmiştir. Örneğin, serbest ticaretten en çok faydalanan BRICS ülkeleri, tarife indirimleri veya serbest ticaret tarafı iken, ABD ve AB gibi gelişmiş ülkeler dış ticarette korumacılığı ile yüksek tarifeler uygulamaya başlamıştır.

Merkantilizmin yeniden alevlenmesi şeklinde ifade edilen 2008 sonrası dönemde özellikle gelişmiş ülkeler alternatif korumacı önlemlere başvurarak küresel korumacılığın artmasına neden olmaktadırlar. (Not: Bu paragrafta Adnan Menderes Ü. nin ‘’ABD-Çin Odaklı Ticaret ve Kur Savaşlarının Dünya Ekonomisi Üzerine Etkileri’’ adlı makalesinden bilgiler ve yorumlar alınmıştır.)